Gwint Metryczny
Najpopularniejszym wśród gwintów stosowanych na świecie jest gwint metryczny. W sumie jest to sprawa oczywista, gdyż system metryczny jest stosowany praktycznie wszędzie. Mówiąc najprościej, gwint metryczny ma zarys trójkątny a jego rozmiar podany jest w milimetrach.
Oznaczeniem takiego gwintu jest litera M, czyli pierwsza litera z angielskiego słowa Metric. Po niej następuje liczba oznaczająca znamionową średnicę gwintu wyrażoną w milimetrach. Jeśli mamy do czynienia z gwintem nominalnym o podstawowym skoku gwintu, jest to jedyne oznaczenie określające go. Dla przykładu gwint M10, to taki który posiada średnicę d wynoszącą 10mm oraz standardowy skok gwintu, czyli 1,5 (patrz tabela poniżej). Inaczej ma się sytuacja z gwintem metrycznym drobnozwojnym gdzie dochodzi nam oznaczenie wskazujące na wymiar podziałki skoku P. W takim wypadku o gwincie średnicy 10mm i skoku 1 napiszemy M10x1. Poniższa tabela pokazuje standardowe średnice, skoki gwintów jak również występujące zgodnie z normą skoki gwintów drobnozwojnych dla danej średnicy.
Oprócz wyżej wymienionych parametrów gwintu warto również wspomnieć o kilku równie ważnych, dzięki którym w dość łatwy sposób jesteśmy w stanie scharakteryzować dany gwint metryczny:
- r – jest to tzw zaokrąglenie wierzchołka i dna bruzdy gwintu. Parametr dosyć istotny, gdyż pozostawienie ostrych krawędzi w obu kluczowych punktach bruzdy gwintu spowodowałoby spotęgowanie naprężeń w pobliżu karbu. Ten parametr również jest określany przez normę i zwykle wynosi 1/10 skoku gwintu.
- a – jest to kąt rozwarcia garbu, określany poprzez linie konturowe przekroju osiowego garbu czyli bruzdy
Gwinty metryczne różnią się wykonaniem, określają go dwa takie parametry jak klasa i tolerancja gwintu.
Klasa określa dokładność z jaką dany gwint jest wykonany. Wyróżniamy trzy klasy gwintu:
- dokładna – stosowana przy wykonywaniu gwintów precyzyjnych
- średnio dokładna – do ogólnego przeznaczenia
- zgrubna – stosowana w wyjątkowo trudnych przypadkach, gdy nie mamy możliwości wykonania gwintu o wyższej klasie dokładności, np. z powodu materiału ciężkoobrabialnego.
Każda z tych klas podzielona jest na trzy grupy długości skręcania gwintu: mała – S ; średnia – N ; duża L
Wynikową klasy i długości skręcania gwintu jest tolerancja wykonania gwintu metrycznego. Całość pokazuje poniższa tabela:
Pola tolerancji znajdujące się w nawiasach powinny być stosowane w dalszej kolejności.
Pole tolerancji G oraz g stosuje się zwykle przy gwintach surowych lub takich, na którą pokrywa się warstwę ocynku galwanicznego. Pole tolerancji H i h stosuje się przy wykonaniu gwintów przeznaczonych do dalszej obróbki, takiej jak malowanie czy cynkowanie ogniowe, gdzie warstwa powłoki jest większa. Dla gwintów zewnętrznych występują również pola tolerancji e oraz f ale są one rzadko stosowane
